6 Ekim 2007 Cumartesi

Bir Shakespeare var Shakespeare’den içerü ( Shakespeare hakkında bilinmeyenler )

“Shakespeare, eğitimi yetersiz sıradan bir insandı. Ancak 13 yaşına kadar eğitim alabilmiş, sonra bırakmıştı. Yabancı dil olarak Yunanca ve Latince öğrenmiş, ama İtalyanca ve Fransızca bilmiyordu. 1564’te doğduğu, 1616’da öldüğü biliniyordu; ama hayatının ayrıntıları çok net değildi.


Bu kadar ünlü birisinin, bu kadar eser yazmış eserleri hem kendi döneminde hem de sonraki yüzyıllarda büyük beğeni ve kabul görmüş bir yazarın hayatının yeterince netleştirilememiş olması tuhaftı. Hatta hayatında öyle bir dönem vardı ki (1595-1602) bu tarih tamamen karanlıktı. Bu tarihlerde nerede olduğu ve ne yaptığı bilinmiyordu. İngiltere’de, Stratfort’ta doğmuş, daha sonra Londra’ya gitmişti. Ama hayatı boyunca ülkesinin dışına çıkmamıştı. Üstelik babasının da kasap olma ihtimali vardı. Gerçi belediye meclis üyesi olması da ihtimaller arasındaydı; ama…


İşte böyle bir adam öyle eserler yazıyordu ki… Eserlerinde öyle bir dil kullanıyordu ki… Kahramanlar öylesine halkın içinden, öylesine gerçekti ki… Soneleri duygu zenginliğinin yanında öylesine zengin bir kelime hazinesine sahipti ki… Eserlerine bakan bunları onun yazmadığını düşünürdü… Düşündü de… Bu toprakta bu çiçek yetişmezdi, yani aslında yüzyılları aşarak bugüne gelmiş bu eserleri Shakespeare gibi sıradan biri yazamazdı. Bunları yazan bir başkası olmalıydı? Ama kim…”


Shakespeare 1616 yılında öldü ve eserlerini insanlarla baş başa bıraktı. İnsanlar 150 yıl kadar önce Shakespeare’in hayatını bir yana, eserlerini bir yana koydular ve düşünmeye başladılar. Bu nasıl olur? Ortadaki eserler o kadar kusursuz ve eşsizdi ki onlar kendini savunuyordu. Onların iyi eserler olmadığını kimse düşünmüyor ve telaffuz etmiyordu. Fakat bu eserleri Shakespeare’in yazıp yazmadığı konusunda derin bir şüphe uyanmıştı insanlarda. Bu konu açıklığa kavuşturulmalıydı. O zamandan sonra kafalarda sorular dolaşmaya başladı: Shakespeare gerçekten Shakespeare miydi? Yoksa bu isim gerçek yazarı gizleyen bir maske miydi? Bütün mesele olmak ya da olmamaksa, Shakespeare diye biri gerçekten var olmuş muydu?


Bu sorulara çeşitli cevaplar da verildi. Eserleri yazan bir başkası olmalı düşüncesinde olanlar, isimler aradı. Ortaya isimler attı. Bunlardan en bilineni Bacon’du. Onlar göre bu eserleri olsa olsa Bacon yazmış olabilirdi. Gerçi Edward de Vere, Cristopher Marlowe de yazmış olabilirdi bu şaheserleri… Bu aşamada herkes kendine göre bir kanıt ortaya koydu; ama hiç kimse herkesi ikna etmeyi başaramadı. Adı geçen yazarlarla Shakespeare eserleri arasındaki benzerlikler irdelendi, farklılıklar ortaya kondu. Zaman zaman tartışmalar alevlendi, zaman zaman söndü gitti. Ama hiçbir zaman tamamen sona ermedi.


İşte bu tartışma günümüzde yeni boyut kazandı. Bugün İngilizler yine Shakespeare’i tartışmaya başladı ve yine o bildik soruları sorarak. Ama bu defa olayda farklılıklar da yok değildi. Bir defa iddiaları ortaya atanlar akademisyendi, biri edebiyat, diğeri de tarih profesörüydü.
Bu iki profesör birlikte bir kitap yazdılar. “The Truth Will Out” isimli bu kitapta, Shakespeare’in bu eserleri yazmış olamayacağı iddialarını tekrar ediyorlar. Bunu da bir akademisyen titizliğiyle ortaya koydukları delillerle ispat etmeye çalışıyorlar. Edebiyat profesörü Brenda James, Shakespeare’in sonelerini dil yönünden inceliyor. Burada elde ettiği bulgular onu Shakespeare eserlerinin arkasında başka bir yazar olabileceği düşüncesine götürüyor. Bu düşüncelerin çıkış noktasında ise şu soru duruyor: “13 yaşında okulu bırakmış ve yurtdışına hiç çıkmamış bir kişi, üstün İngilizce ve dil bilgisi uzmanlığı gerektiren bu eserleri nasıl yazabilir?” The Truth Will Out adlı eserde tarih profesörü William D. Rubinstein, Brenda James’in edebi bulgularının altında yatan tarihî gerçekleri ele alıyor.


Gerçek yazar Sır Neville mi?


İki akademisyen kitabın Shakespeare ve eserleri hakkındaki inanç ve düşünceleri değiştireceğini iddia ediyorlar. Akademisyenler sadece ‘Bu eserler Shakespeare’e ait değildir.’ iddiasında kalmıyorlar, aynı zamanda eserlerin yazarının kim olduğu konusunda da iddialar ortaya atıyorlar. Onlara göre Shakespeare eserlerinin gerçek yazarı Sir Henry Neville. Neville sıradan bir vatandaş değil, Oxford’da eğitim almış bir diplomat. Shakespeare eserlerini yazanın bu diplomat olduğunu öne süren akademisyenler bunun delillerini de sıralıyorlar. Araştırmalara göre Sir Henry Neville soylu ve zengin bir aileden geliyor. İyi bir eğitime sahip. 28 yıl parlamento üyeliği yapmış. O günkü şartlarda yazar olmasının ailesinde bir skandala yol açmasından korktuğu için hayatının büyük bir bölümünü yurtdışı gezilerinde geçirmiş. The Truth Will Out isimli kitapta iddialara kanıt olarak gösterilen bazı ayrıntılar şöyle: Henry Neville, Shakespeare’in uzak ve varlıklı bir akrabası. Aynı zamanda da Shakespeare’den iki yıl önce doğmuş (1562), bir yıl önce (1615) ölmüş.


Hırslı bir siyasetçi olan Neville bütün Avrupa’yı dolaşmış, iyi eğitimli bir dil bilimciydi.
Büyük bir servete, eğitime ve önünü açacak fırsatlara sahip olmasına rağmen soylu bir aileden geldiği için Neville’in yazar olması düşünülemezdi. Shakespeare Fransızca bilmiyor; ama eserlerinde sık sık Fransızca kelimelere rastlanıyor. Aynı şekilde bir mahkeme kültürüyle iç içe olduğu konusunda kesin bilgiler bulunmayan birinin eserlerinde sık sık mahkeme sahnelerine yer vermesi yadırganıyor.


Kitapta, bu sebeplerden dolayı Neville’in Shakespeare ismini kullanmayı teklif ettiği ve bu muammanın bu şekilde ortaya çıktığı bilgisine yer veriliyor. İki akademisyenin yazdığı bu kitapta Neville’nin kraliçeye karşı bir ayaklanmaya katıldığı, ayaklanma başarısız olunca da Londra kulelerine kapatıldığı anlatılıyor. Burada kapalı iken kendi adıyla yazdığı kimi eserlerle Shakespeare eserleri arasındaki benzerlikler de ortaya konuyor. 30 yıl önce Neville’in hayatı hakkında yazılan bir doktora tezinin, oyunların kronolojisi ile Neville’in hayatı hakkındaki benzerlikleri tespit ettiği söyleniyor. Bunların dışında bu kadar ünlü bir yazar olmasına rağmen hiçbir eserinin kendi el yazısıyla günümüze ulaşmamış olması da iddiaları güçlendiriyor.
Tartışma nasıl bitecek?


İngilizler bu tartışmayı nasıl sonuçlandıracak? Henry Neville adını ortaya atan akademisyenler Shakespeare eserlerinin yazarının “Sir Henry Neville” olduğu konusunda Shakespeare severleri ikna edebilecek mi? Soruların cevapları için epeyce beklememiz gerekecek. Bu tartışmalar nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın, yazar ister Shakespeare isterse Henry Neville olsun, eserler değerinden bir şey kaybetmeyecek. Shakespeare eserleri yüzyıllara dayandığı gibi bu tartışmalara da dayanacak ve “eser” olarak varlığını sürdürecek.


İngilizler gerçek yazarın kim olduğu konusunda kararsız


The Truth Will Out isimli kitap Longman yayıncılık tarafından yayınlanmış. ‘Amazon.com’ sitesi üzerinden de satılan kitabın okur yorumları bölümünde, bu iddialara inananlar kadar inanmayan okurların da mesaj bırakmış olması dikkat çekiyor. Eserlerin gerçek yazarının Shakespeare olduğunu söyleyen okurlar, okula gitmediği halde önemli işler yapmış bilim adamlarından örneklerle karşı fikirlerini seslendiriyorlar. Edison’un okul hayatı boyunca başarısız olduğu, okumayı çok geç öğrendiği örneği veriliyor.

Hiç yorum yok: